Hee hallo,
Ik wil een wijngaardje aanleggen in de tuin van mijn moeder in Zutendaal en ben een plan van aanpak aan het maken. Ik heb het alleen nog nooit gedaan en dacht, misschien kunnen jullie helpen en eens meekijken of mijn plan zou kunnen werken.
Ik heb een stuk van 16,5 bij 7 meter en wil daar graag een 1 meter bij 1 meter wijngaard op aanleggen, waardoor ik naar schatting zo'n 96 stokken kwijt kan, zoals je kan zien op de schets die ik maakte.
Ik heb wat te weinig ruimte gelaten aan de linkerkant en wat te veel aan de rechter dus stel je even voor dat het geheel iets naar rechts opschuift zodat we wel nog overal bijkunnen. Ik ben van plan enkel guyot te snoeien want ik weet hoe dat moet en het is relatief simpel aan te leren.
Verder ben ik benieuwd: wat doe ik fout? Wat zie ik over het hoofd? Ik hoor het graag!
Beste Loek,
Ik zou tussen de rijen iets meer ruimte laten zodat je, als de planten tot volwassenheid zijn gegroeid, nog steeds vlot met bijvoorbeeld een kruiwagen / grasmaaier etc. tussen de rijen door kunt. 1 meter is dan, zeker in de draai, aan de krappe kant.
Voordat je overigens met aanplanten begint zou ik eerst aandacht besteden aan de bewerking van de grond. Om te weten wat je daaraan zou moeten doen kun je door de bodemkundige dienst van België een grondontleding laten doen waardoor je gerichte adviezen krijgt m.b.t. wijnbouw. Ik heb daarmee uitstekende ervaringen. De komende maanden lenen zich daarvoor uitstekend. En met een beetje geluk ben je dan in mei klaar om de nieuwe aanplant te zetten.
Ha Wim,
Dank voor je advies. Analyse door de BDB ga ik zeker doen. Krijg je dan ook direct advies voor eventuele bodemaanpassingen en wortelstokken? En hoeveel ruimte zou je nemen tussen de rijen? 1,20 meter? Meer?
Planten in mei zou mooi zijn!
Hallo Wim, ik zou minimaal 1,20 tussenruimte nemen. Ook belangrijk is de richting van de rijen. De bladeren moeten zo snel mogelijk iedere dag drogen. Wat is de windrichting op het perceel?
De laatste jaren zijn droog en warm. Afgelopen twee jaar gezien dat aanplant in het voorjaar het moeilijker heeft dan het najaar. Alleen de kwekers zijn misschien nog niet hierop ingespeeld.
Succes met je project.
Loek, nog een paar tips:
zet de rijen in noord-zuidrichting, zodat de rijen aan beide zijden ongeveer evenveel zon krijgen. Let op de soort onderstam, die verschilt bij zand- dan wel klei. Zeker op zandgrond de eerste jaren veel water geven.
Beste Loek,
Wat het aantal stokken betreft zou je je niet zozeer moeten laten leiden door de vraag hoe je er zoveel mogelijk kunt aanplanten op je perceel, maar eerder door de vraag hoeveel trossen de straks volwassen planten rijp kunnen krijgen in de omstandigheden van jouw perceel.
Tot de belangrijkste genoemde omstandigheden behoren de vruchtbaarheid van de bodem en de kwaliteit van de bezonning.
De kwaliteit van de bodem kan je inderdaad bij de BDB laten onderzoeken. Je krijgt dan ook voor de komende drie jaar een bemestingsadvies. Echter, dat advies is uitgedrukt in toe te voegen kunstmest. Voor zo'n klein perceel blijf je dan altijd zitten met grote restanten kunstmest die je dan ergens droog moet opslaan. Qua kosten is dat ook niet erg efficiënt. Handiger is het daarom eigenlijk als je (alleen) goede en schimmeldominante compost gebruikt, te kopen bij een bedrijf waar je het bij wijze van spreken per kilo kunt kopen. Kunstmest is eigenlijk uit den boze; het doodt belangrijke schimmels in de bodem (die je er tegelijk met het planten in stopt: mycorrhiza en trichoderma, handelsnaam Trianum). Kunstmest heeft namelijk chemisch altijd een zout-vorm. Het bodemleven is daar absoluut niet gek op.
De vruchtbaarheid of het gebrek daaraan bepaalt hoeveel planten je kunt neerzetten en hoe je ze het beste kunt snoeien. Ik heb gezocht naar een duidelijke bodemkaart van Zutendaal, maar nog niets bruikbaars gevonden. Stel, je perceel ligt op zandgrond die overigens goed bemest en onderhouden is (vochtigheid, luchtigheid, goed doorwortelbaar en een gezond bodemleven). De volwassen druivelaar zou je dan kunnen snoeien op 4 of 5 ogen per vierkante meter bodem. Als je elke plant 2,5 vierkante meter gunt, snoei je op den duur zodanig dat elke plant 10 tot 12 ogen heeft die in het voorjaar gaan uitlopen. In goede omstandigheden levert elke plant dan een 20 tot 25 trossen. Die 10 tot 12 ogen kan je het beste verdelen over twee armen, hetzij in guyot- hetzij in cordonsnoei. De plantafstand in de rij wordt in dat geval ongeveer 1,25 meter. De breedte van de gang tussen de rijen is dan 2 meter. Dat is ook wel het minste, want anders beschaduwt straks de ene rij de trossen van de andere rij. Anderzijds hangt de breedte van de gang ook af van de totale hoogte van de loofwand. Als je de stammen heel kort houdt (en je hebt een sterke rug!) kan je de breedte van de gang wat beperken. Maar 1 of 1,2 meter is echt te weinig. Ik denk dat je met passen en meten een 30 tot maximaal 45 stokken zou kunnen aanplanten op je perceel.
De plantrichting, noord-zuid of oost-west, is in beide gevallen goed. Noord-zuid is traditie, maar misschien kan je met oost-west iets meer planten kwijt, als de bezonning maar zo goed mogelijk is. Een goede bezonning houdt in dat de zon de hele dag op je planten schijnt, niet gehinderd door bomen en muren.
Bomen en muren kunnen ook een goede ventilatie hinderen. Zorg er voor dat de wind altijd zo goed mogelijk door je wijngaard kan waaien, onder meer door eventuele ondergroei altijd laag te houden.
Over de vormsnoei valt nog veel meer te zeggen, maar misschien komen we daar later wel eens op. Als je eerst maar eens de zaak goed aan het groeien krijgt.
Succes!!
Dank voor alle tips! Ik kon inderdaad ook geen goede bodemkaart vinden van Zutendaal dus ik zal het eerst eens laten testen, als jullie dan mee willen kijken naar de resultaten: graag.
Begrijp ik goed dat als ik een loofwand van ongeveer 2 meter hoog heb ik dan ook het best 2 meter tussen de rijen laat omdat ik anders te weinig zon heb en dat kan zorgen voor problemen met ziektes en rot? En werkt in Frankrijk 1 bij 1 meter wel omdat ze daar bijvoorbeeld pinot noir gebruiken die minder hard groeit en de loofwand een stuk lager houden om de zon er goed bij te laten?
Bij Wijn van Bret in Amsterdam hebben we 2 meter tussen de rijen en 80 centimeter tussen de stokken. We snoeien enkel guyot met 8 ogen en dat levert inmiddels ruim een fles per stok op voor johanitter en souvignier gris.
Ik vroeg me ook af of je met dubbel guyot een wat hogere opbrengst hebt terwijl je toch meer afstand tussen de stokken hebt. Verder nog een laatste vraag (ik heb er nog veel meer natuurlijk maar hee): als ik 30 tot 45 stokken zet, is het dan het verstandigst om voor 1 soort te gaan?
Ik zal in ieder geval even laten weten wat de uitslag van de BDB-meting is.
De verhouding tussen loofwandhoogte en rijafstand is altijd een beetje arbitrair, want je wilt met veel zaken rekening houden. De loofwandhoogte is de de uiteindelijke lengte van de scheuten, nadat ze voor het eerst getopt zijn. Reken voor de definitieve lengte van de scheuten op minstens 7 goede bladeren per tros. Bij twee trossen per scheut kom je theoretisch dan al gauw aan een uiteindelijke loofwandhoogte van plm. 14 x de gemiddelde internodiënlengte. Dat is grof gezegd minstens zo'n 1,50 m. In de praktijk heb je natuurlijk ook assimilerende bladeren van de dieven (1 of 2 bladeren per dief), zodat de loofwandhoogte in de praktijk iets wordt van 1,50 m. tot 1,70 m. Tel daarbij op de lengte van de stam en de invloed van de hoogte van de eventuele guyotboog, en de totale hoogte van de hele plantenrij is al snel meer dan 2 meter! Globaal is de benodigde gangbreedte dan eveneens 2 meter. Je ziet dus dat je eventueel kunt variëren met de lengte van de stam. Laat je die bijvoorbeeld niet langer worden dan 50 cm, dan kan de gangbreedte ook wat afnemen en dan kan je in principe meer planten kwijt. Maar daarbij moet je je weer wel zien te houden aan bijvoorbeeld die 4 of 5 ogen per vierkante meter. Het is dus altijd een compromis wat er uit je handen komt.
In Frankrijk en andere zuidelijke landen worden andere snoeiwijzen (vormsnoei) toegepast, bijvoorbeeld goblet, een heel korte stam met een aantal scheuten dat weer afhankelijk is van de plantafstand en de gangbreedte. De scheuten kunnen wat korter zijn dan bij ons, omdat men daar een veel betere zoninstraling heeft. Zo kan je de geringe rijhoogte verklaren, vergeleken met ons spaliersysteem.
Bij Wijn van Bret zie je dat er uitgegaan is van 5 ogen per vierkante meter.
Of je in zo'n kleine wijngaard van iets meer dan 100 vierkante meter meer dan één soort moet aanplanten, is natuurlijk een kwestie van hoe je je hobby opvat. Maar als je twee verschillende soorten aanplant met van elke soort maximaal zo'n 20 planten, werk je vanaf de oogst en vooral bij het wijnmaken wel met heel kleine hoeveelheden. Een ervaringsregel is dat de onverhoopte fouten die je bij meten en wegen maakt op kleine hoeveelheden veel meer invloed hebben dan wanneer je dezelfde fout (bijvoorbeeld '1 gram sulfiet teveel') maakt bij grote hoeveelheden. Aan de andere kant kan het ook heel interessant zijn een paar verschillende soorten van wit of blauw aan te planten om te onderzoeken welke soort het het beste doet in je wijngaard (elke wijngaard is uniek). Later kan je dan bijvoorbeeld overgaan op de soort die het het beste doet.
Hierbij mijn overwegingen toen ik aangeplant heb.
ruimte was geen probleem waardoor ik gezocht heb naar een ruime plant afstand. Tussen de rijen heb 2,5 meter. Plantafstand in de rij is 1 m. 1,2 meter was beter geweest vanwege de verdeling van het aantal stiften over de aflegger. Nu moet ik meer aandacht besteden aan het openhouden van de bladerend. De stokken zijn ca 75 cm hoog. De eerste aanbinddraad is 80 cm. Ik heb dit gedaan omwille van luchtbeweging in het gewas om minder gevoelig voor schimmels te zijn. De rijafstand is mede tot stand gekomen doordat ik de stokken hoger heb gemaakt en derhalve hoger met mijn gewasgroei / bladwand ga. De schaduwval is dus langer als de zon dwars op de rijen staat. Vandaar ook de 2,5 m. Schaduw valt in het groeiseizoen niet op de volgende rij. De rijen staan volledig noord zuid.
ik heb 6 rijen van 25 planten. Ik heb 6 soorten. Van de gewürztraminer is 25 eigenlijk te weinig. De oogst is beduidend lager dan van de andere rassen. Ik kom uit op 10 tot 15 liter dusver. Nu pers ik niet tot het uiterste.
Dus let op de productiviteit van de rassen. De opmerkingen van PeterS gaan zeker op.
In jouw geval is twee rassen misschien de Max.
misschien is één rood ras een idee waar je evengoed ook nog een witte wijn van kunt maken.
voor de bemesting heb ik vooral in de eerste jaren aandacht aan de bekalking moeten besteden. Die is nu op peil. Ik worstel een beetje met de stikstof. Onze bodem is eigenlijk een beetje te rijk. Lemige zandgrond. Resultaat is veel aandacht voor de bladwand gedurende het groeiseizoen. Het gewas groeit hard waardoor veel snoeiwerk om bladwand open te houden.
Er is veel te zeggen over de optimale rijafstand en afstand in de rij.
- Vanwege nachtvorstgevaar eind april / begin mei hoogte van ligger niet al te laag nemen, bv 80-100 cm, ook belangrijk voor opdrogen, vlakbij de grond is de vochtigheid hoger.
- Loofwandhoogte wordt gemeten vanaf deze ligger tot bovenkant. Voor maximaal 2 trossen per scheut moet je zo'n 120 cm hebben, dus bovenkant op ongeveer 2 mtr, ook nog bereikbaar.
- De loofwandhoogte (hier 1.20 mtr) bepaalt de minimum rijafstand zodat er ook nog zon valt op de trossen vlakbij de ligger. Het maakt dan niet uit op welke hoogte je de ligger hebt, t.o.v. de zonnestralen maakt dat niet uit (maak maar eens een schetsje 🙂
- Minimum rijafstand is dan ongeveer evenveel als de loofwand hoog is, dus hier ong 120 cm. Maar uit oogpunt van opdrogen zou ik eerder zo'n 180 cm nemen
- Richting rijen - Twee gedachten hier, of optimale belichting (Noord-Zuid) of wind door de rijen (oost-west) om op te drogen (anders is na 1 of 2 rijen "de wind eruit"
- Zeker bij aanplant van niet-schimmeltolerante rassen is dat opdrogen zeer belangrijk maar onderschat de gevoeligheid voor Botrytis niet voor (sommige) schimmeltolerante rassen.
Veel dank voor alle tips! Ik heb de plannen inmiddels wat aangepast. Twee lange rijen oost/west lijkt me een stuk beter werkbaar dan allemaal korte noord/zuid-rijtjes. Bovendien lees ik her en der dat de opbrengst dan misschien wat minder is dan bij optimale omstandigheden, maar de kwaliteit vaak niet onderdoet voor een noord/zuid-opstelling.
Ik heb inmiddels de grond opgestuurd naar de BDB voor analyse en bemestingsadvies, dus nog even afwachten wat daar uitkomt.
Daarna wijnstokken en palen bestellen. Ik hoop dat ik nog op tijd ben als ik deze maand bestel. Ik denk dat het Johanniter wordt omdat je er lekkere wijn van kan maken en het relatief weinig onderhoud vergt.
Dan hoop ik ooit richting de 50 liter per jaar te komen die we dan over de familie kunnen verdelen. En dan misschien ooit eens proberen of er een goede schuimwijn van te maken is. Ik dronk laatst de Brûswyn Johanniter van de Frysling en die was uitstekend.
Ik twijfel nog of ik de linker heg wat lager zou willen in verband met de zon, maar dat kan ik nog wel een jaarje aankijken lijkt me.
Dank voor alle tips!
